W hołdzie poległym
Odsłon: 3622. Data dodania: 2013-09-20
W hołdzie poległym
We wrześniu 1939 roku na ziemi rytwiańskiej wycofujące się oddziały Armii „Kraków" toczyły ciężkie boje z niemieckim najeźdźcą. Dla upamiętnienia tych wydarzeń w Rytwianach odsłonięto pomnik ku czci poległych wówczas żołnierzy Wojska Polskiego.
Już trzeciego dnia wojny na Kielecczyźnie pojawiły się pierwsze oddziały okupanta, które przełamały polską obronę na styku działania Armii „Łódź" i Armii „Kraków". 9 września bardzo ciężkie boje pod Stopnicą toczyła wchodząca w skład Armii „Kraków" 22. Dywizja Piechoty Górskiej pod dowództwem pułkownika Leopolda Endel-Ragisa. Dywizja po wyczerpującym nocnym boju rozbiła niemiecki oddział zaporowy, niszcząc bardzo dużo sprzętu nieprzyjacielskiego i biorąc wielu jeńców. Poniosła zarazem ciężkie straty. W nocy z 9 na 10 września miała wykonać natarcie pozorujące na Staszów. Jej przetrzebione we wcześniejszych walkach szeregi liczyły już wówczas zaledwie ok. 3 tys. ludzi i 31 dział. 10 września zostały one rozbite pod Rytwianami przez niemiecką 5. Dywizję Pancerną. Zginęli wówczas m.in. podpułkownik Jan Wójcik i kapitan Antoni Dobrzański. Ciałami poległych gęsto usłane były pola w okolicach Kłody, Wzorów i Monastyrka.
Dokładnie w 74. rocznicę boju przy ul. Leśnej w Rytwianach, odsłonięty został pomnik upamiętniający uczestników wrześniowych walk.
- Inicjatorem utworzenia tego miejsca pamięci była pani Zenobia Nowacka, pochodząca z Rytwian, a mieszkająca obecnie w Warszawie - mówi Marianna Stryszowska, sekretarz UG w Rytwianach. - Pomysł został zaakceptowany przez wójta Grzegorza Forkasiewicza i przedstawiony Radzie Gminy, która podjęła stosowną uchwałę. Nieprzypadkowo na miejsce pod pomnik wybrany został skraj lasów rytwiańskich. To one dały schronienie i osłonę żołnierzom Armii „Kraków", umożliwiając im przedarcie się do przeprawy wiślanej w okolicach Osieka.
W patriotycznej uroczystości ku czci poległych uczestniczyły poczty sztandarowe szkół i organizacji kombatanckich. Obecni byli przedstawiciele władz samorządowych, duchowieństwa, harcerstwa i drużyn strzeleckich. Na ceremonię przybył również Zdzisław Dorobczyński, siostrzeniec urodzonego w Rytwianach pilota Mieczysława Marcinkowskiego, który zginął w bitwie o Anglię.
W Rytwianach odsłonięto pomnik upamiętniający poległych żołnierzy Armii Kraków.
Odsłonięcia pomnika dokonali: przedstawiciel kombatantów Andrzej Filipowicz, zastępca nadleśniczego staszowskiego Tadeusz Stępień oraz dyrektor Zespołu Szkół w Rytwianach Tadeusz Opala, wraz z przedstawicielami społeczności uczniowskiej, której oddano pod opiekę monument. Projekt pomnika i tablicy pamiątkowej wykonał Konrad Gądek z UG w Rytwianach.
Źródło: Tygodnik Nadwiślański nr 38(1688) z 19.09.2013, Tekst i foto: Rafał Staszewski
Więcej artykułów…
-
Zaproszenie na XX sesję Rady Gminy Rytwiany (2025-07-04)
-
OSZCZĘDZAJ WODĘ (2025-07-03)
-
Szczepienia przeciwko wściekliźnie - RYTWIANY CZ. 2 (2025-07-03)
-
Zapraszamy na bezpłatne badania (2025-07-02)
-
Kończy się okres przejściowy w programie Czyste Powietrze w naborze trwającym od 31.03.2025 r. Złóż wniosek do końca lipca (2025-07-02)
-
Kolonie dla dzieci rolników – wyjazd z Kielc, dofinansowanie KRUS (2025-07-01)
-
Kominukat ws. przydatności wody do spożycia (2025-06-30)
-
Komunikat w sprawie dystrybucji wody butelkowanej z dn. 27.06.2025 (2025-06-27)
-
Harmonogram dystrybucji wody pitnej w beczkowozach w dniu 28-29 czerwca 2025 (sb.-nd.) (2025-06-27)
-
Zapraszamy na koncert w Gorzelni Rytwiany (2025-06-26)